Cách chọn máy tính kiểu dáng nhỏ

Máy tính chơi game kiểu dáng nhỏ (SFF) hoặc máy tính chơi game mini đúng như cái tên của nó: là một máy tính được thiết kế để chiếm ít không gian hơn. Khi các cá nhân thiết kế máy và nhà sản xuất sáng tạo tiếp tục đẩy mạnh ranh giới của những gì có thể với kiểu dáng này, các máy tính nhỏ hơn tiếp tục tăng mức độ phổ biến và khả năng tiếp cận.

Kích thước của các máy tính chơi game mini này mang đến những lợi thế khác biệt, chẳng hạn như tính lưu động cao hơn cho buổi thi đấu LAN tiếp theo của bạn và cách sắp xếp linh hoạt hơn trong những không gian vốn có thể không phù hợp với máy tính để bàn đứng truyền thống. Tuy nhiên, đã từ lâu, việc sử dụng máy tính kiểu dáng nhỏ đồng nghĩa với việc phải hy sinh hiệu năng chơi game hoặc chức năng để đổi lấy diện tích nhỏ hơn. Điều đó đã thay đổi trong vài năm qua. Giờ đây, bạn có thể sở hữu trải nghiệm chơi game trên máy tính có đầy đủ chức năng, được gói gọn trong một kích thước nhỏ hơn.

Điều gì đạt chuẩn “Yếu tố kiểu dáng nhỏ”

Chính xác thì dựa trên tiêu chuẩn nào để đánh giá một máy tính là có kiểu dáng nhỏ?

Không có một định nghĩa nào được thống nhất rộng rãi, nhưng có vài hướng dẫn cơ bản gắn liền với kích thước thùng máy. Khi thảo luận về cách bố trí bên trong và kích thước của thùng máy, thể tích thường là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc và thường được đo bằng lít. Một thùng máy tính để bàn ATX kích thước tiêu chuẩn thường vào khoảng 40 - 45 lít. Để so sánh, một phép đo phổ biến cho SFF là khoảng một nửa số đó - 25 lít hoặc ít hơn.

Dù bạn định nghĩa SFF là gì đi nữa, thì vẫn có rất nhiều thông tin về việc thiết kế máy tính với kiểu dáng đặc biệt này. Sau đây là những điều bạn nên cân nhắc khi lập kế hoạch dựng cấu hình cho máy tính của mình.

Cách chọn máy tính SFF dựng sẵn

Có lẽ bạn quan tâm đến máy tính chơi game SFF, nhưng lại không muốn tự thiết kế. Rất may là có rất nhiều lựa chọn máy tính SFF được lắp ráp sẵn cho bạn, với đa dạng hình dáng, kích thước và chuyên biệt.

• Đừng đánh giá thấp các SFF được dựng sẵn. Nếu bạn đang tìm kiếm trải nghiệm chơi game trên máy tính để bàn mạnh mẽ trong thân máy nhỏ gọn hơn, thì có rất nhiều lựa chọn máy tính SFF thiết kế sẵn được xây dựng với phần cứng chơi game hàng đầu, như bộ xử lý Intel® Core™ thế hệ mới nhất và GPU NVIDIA GeForce RTX.
• Cân nhắc mua theo thương hiệu. Một số nhãn hiệu lớn nhất trong lĩnh vực chơi game trên máy tính có cung cấp máy tính chơi game SFF lắp ráp sẵn. Vì vậy, nếu quan tâm đến máy tính chơi game kiểu dáng nhỏ có thể sử dụng ngay, thì bạn chỉ cần tìm sản phẩm của nhãn hiệu mà mình thích rồi mua về.

Cách xây dựng máy SFF của riêng bạn

Nếu muốn tự thiết kế máy tính chơi game SFF, hiện nay bạn có nhiều lựa chọn hơn so với trước đây rất nhiều. Nhiều hệ thống dưới 25 lít hiện nay có thể sử dụng các bộ phận tương tự mà bạn có thể thấy ở máy tính đứng kích thước trung bình tiêu chuẩn, vốn có dung tích lớn hơn gấp đôi.

Tuy nhiên, việc dựng máy tính SFF có nhiều khó khăn hơn so với thùng máy tiêu chuẩn ATX cỡ trung. Việc thiết kế máy tính chơi game kích thước thông thường và máy tính SFF có các nguyên tắc cơ bản ít nhiều tương tự nhau, nhưng bạn sẽ có ít không gian để lắp ráp hơn. Điều này có thể khiến cho các bước như lựa chọn bộ phận, cài đặt, tản nhiệt và quản lý cáp trở nên phức tạp hơn.

Để giúp đơn giản hóa quy trình, chúng tôi sẽ đề cập riêng từng bộ phận và một số yếu tố mà bạn sẽ cần xem xét khi tự lắp ráp máy tính SFF của riêng mình.

Linh kiện & Phần cứng máy tính SFF

Thùng máy chắc chắn là điểm bắt đầu tốt nhất vì nó cho biết lượng không gian mà bạn phải xử lý.

• Hãy chú ý đến bộ làm mát CPU và GPU. Nếu bạn đã chọn hoặc có sẵn một số bộ phận, hãy đảm bảo là thùng máy mà bạn chọn có thể chứa đủ các bộ phận này. Nếu bạn chưa mua phần cứng, hãy bảo đảm chọn thùng máy có chiều dài, bề rộng và chiều cao có thể chứa được tất cả phần cứng của mình. Bộ làm mát CPU và GPU đáng được quan tâm nhất.
• Đừng bỏ qua tính thẩm mỹ của vỏ máy. Ngoài hiệu năng và dung tích, bạn muốn máy tính của mình trông như thế nào? Có nhiều thiết kế máy đứng như máy dạng tháp nhỏ truyền thống, hoặc thùng máy cho phép lắp ráp các bộ phận theo hướng ngang hoặc dọc. Có các thiết kế thùng máy dạng hộp giày, cũng như các kiểu để bàn khác thường như Cryrog Taku*. Bạn có thích cửa sổ trên thùng máy để có thể thấy linh kiện hoạt động không? Hay là dùng tay cầm để làm cho máy tính nhỏ của bạn thuận tiện di chuyển?
• Tận dụng tài nguyên trực tuyến. Với những thắc mắc cụ thể về không gian thùng máy và khả năng tương thích, bạn có thể tìm đến các diễn đàn, khu vực thảo luận và các cộng đồng SFF trên mạng. Đó là những nơi tuyệt vời để bạn tìm câu trả lời. Có thể là đã có người từng đặt ra câu hỏi giống như bạn.

Bo mạch chủ

Khi bạn đã chọn thùng máy của mình, bạn sẽ có ý tưởng tốt hơn về cách chọn bo mạch chủ vì phạm vi lựa chọn của bạn sẽ bị ảnh hưởng nhiều bởi kích thước của thùng máy.

• Dự đoán sử dụng một bo mạch chủ nhỏ hơn. Mặc dù có nhiều thùng máy SFF có hỗ trợ bo mạch chủ kích thước thông thường, nhưng có thể bạn sẽ phải chọn bo mạch chủ nhỏ hơn, có khả năng nhất là Mini-ITX, hoặc Micro-ATX lớn hơn một chút nếu bạn muốn tăng sự linh động.
• Chọn cấu hình bo mạch chủ phù hợp cho bạn. Các bo mạch chủ này có nhiều cấu hình khác nhau. Nhiều bo mạch có đầy đủ tính năng tuy diện tích bề mặt nhỏ hơn, đồng thời vẫn có thể cung cấp mọi thứ bạn cần để thiết kế máy tính chơi game cao cấp.
• Đừng ngại sáng tạo. Bạn sẽ gặp nhiều hạn chế (ví dụ như chỉ sử dụng được một khe PCIe) và có thể khắc phục được bằng những cấu hình phần cứng sáng tạo, như tìm các sản phẩm M.2 thay thế cho các thiết bị khe PCIe kích thước thông thường, cài RAM dung lượng cao hơn hoặc sử dụng thẻ nối PCIe dành cho GPU của bạn để bố trí linh động hơn.

Một lần nữa, cấu hình chính xác của bạn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thùng máy mà bạn đã chọn, nhưng bạn cũng nên tìm hiểu các bo mạch chủ mà người khác dùng liên quan đến thùng máy của bạn.

GPU

GPU có nhiều kích thước khác nhau để hỗ trợ thiết kế máy SFF. Có rất nhiều kiểu dáng GPU để lựa chọn, bao gồm cấu hình một khe, nhỏ gọn hoặc bằng nửa độ dài, nhưng nhiều thùng máy gần đây cũng bắt đầu hỗ trợ các bộ phận có kích thước đầy đủ. Điều này mở rộng các tùy chọn của bạn khi nói đến thùng máy SFF vì bạn không còn phải lập kế hoạch xung quanh một GPU có kích thước không theo quy định.

• Hãy cân nhắc kỹ kích thước. Khi nghiên cứu các kích thước mà nhà sản xuất GPU cung cấp, hoặc cách phân bổ kích thước GPU trong thùng máy của bạn, hãy nhớ rằng có thể họ chưa tính đến đầu nối thiết bị cấp nguồn PCIe hoặc giá giữ thẻ. Hai yếu tố này có thể làm tăng thêm chiều cao đáng kể (hoặc bề rộng tùy vào hướng của GPU) vốn cần phải tính đến khi lập kế hoạch cho cách bố trí. Việc này có thể rất khó giải quyết, vì như bạn đã biết là nó còn phụ thuộc vào cấu hình cụ thể của bạn.
• Xem xét các giải pháp quản lý không gian. Bạn nên xem xét tăng thêm một chút không gian cho GPU khi cân nhắc đến cách bố trí các bộ phận khác. Tương tự, việc tham khảo ý kiến của những người đã từng sử dụng thùng máy mà bạn chọn cũng rất hữu ích. Ngoài ra còn có các tùy chọn như giải pháp di dời dây cáp nguồn PCIe hoặc cáp riser điều đó có thể đáng để khám phá.
• Thùng máy SFF của bạn có thể không hỗ trợ tất cả các GPU. Tuy có nhiều thùng máy SFF hỗ trợ GPU kích thước thông thường, nhưng điều đó không có nghĩa là hỗ trợ tất cả. GPU lớn và nhiều khe có thể sẽ không tương thích với thùng máy của bạn, vì vậy bạn vẫn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng chiều cao và bề rộng GPU của mình rồi lên kế hoạch dựa vào đó.
• Các giải pháp làm mát có thể giúp tiết kiệm không gian. Nếu muốn linh hoạt hơn một chút khi lựa chọn kiểu dáng GPU, bạn cũng có thể chọn các giải pháp tản nhiệt bằng chất lỏng của bên thứ ba, vốn có thể tăng sự linh hoạt về kích thước cũng như có thể chạy êm hơn, tản nhiệt tốt hơn.

CPU

CPU là một trong số ít phần cứng không bị ảnh hưởng nhiều khi chọn một chiếc máy tính chơi game mini. Nếu nó tương thích với bo mạch chủ mà bạn đã chọn thì bạn nên chọn nó! Nếu bạn thêm chỉ dẫn, hãy xem hướng dẫn của chúng tôi về cách chọn CPU chơi game.

Bộ tản nhiệt CPU

CPU có thể sẽ không bị ảnh hưởng khi bạn chọn thiết kế máy tính SFF, nhưng bộ tản nhiệt CPU thì rất có khả năng bị ảnh hưởng. Cho dù bạn đang dự định sử dụng làm mát bằng không khí hay làm mát bằng chất lỏng, có rất nhiều tùy chọn làm mát cấu hình thấp để bạn lựa chọn.

Các bộ tản nhiệt bằng quạt chi phí thấp thường là lựa chọn đơn giản nhất cho máy SFF. Một lần nữa, tuy bạn có thể sử dụng giải pháp tản nhiệt bằng chất lỏng, nhưng có khả năng là bạn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn so với khi dựng máy có kích thước tiêu chuẩn.

Các bộ tản nhiệt bằng chất lỏng đa năng (AIO) yêu cầu phải sử dụng bộ tỏa nhiệt để hoạt động tốt. Đồng thời, tùy vào thùng máy của bạn mà có thể xảy ra các vấn đề về không gian.

Số vòng tản nhiệt tùy chỉnh thậm chí còn khiến quy trình thiết kế phức tạp hơn, vì bạn sẽ gặp phải khó khăn lớn khi sử dụng máy bơm và đường ống trong một không gian nhỏ như vậy.

Một điểm khác cần xem xét: Lựa chọn bộ tản nhiệt CPU cũng có thể ảnh hưởng đến các tùy chọn RAM của bạn. Một bộ tản nhiệt CPU chi phí thấp có thể yêu cầu sử dụng RAM chi phí thấp, tùy vào cấu hình của bạn. Vì vậy, hãy đảm bảo cân nhắc không gian cho bộ tản nhiệt CPU, bo mạch chủ, RAM và thùng máy.

Bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên (RAM)

Khi chọn RAM cho máy tính SFF, bạn cần tính toán đến kích thước bo mạch chủ và thùng máy. Các mô-đun có kích thước tiêu chuẩn sẽ hoạt động với hầu hết các bo mạch chủ, bao gồm cả Mini-ITX, mặc dù có một vài hạn chế cần cân nhắc.

• Nhiều bo mạch Mini-ITX chỉ có hai khe cắm RAM. Bạn vẫn có thể trang bị RAM 16 hoặc 32GB cho máy tính của mình bằng các thanh DIMM có dung lượng cao hơn, nhưng cần phải đưa ra quyết định này trong các giai đoạn lập kế hoạch dựa vào lượng bộ nhớ mà bạn sẽ cần trong suốt thời gian sử dụng hệ thống của mình.
• Bộ nhớ kênh đơn có thể hạn chế hiệu suất hệ thống của bạn. Không giống như bo mạch chủ kích thước đầy đủ, nơi có khe cắm RAM trống đôi khi sẽ thích hợp nếu bạn định nâng cấp sau này, chỉ sử dụng một thanh RAM, bất kể dung lượng, có thể giới hạn hệ thống của bạn bằng cách không cho phép truy cập băng thông mà bộ nhớ kênh đôi cung cấp. Đảm bảo kiểm tra dung lượng tối đa của bộ nhớ một kênh trên nền tảng của bạn và xem bo mạch chủ của bạn có hỗ trợ hai kênh hay không.
• Xem xét RAM SO-DIMM. Nếu bạn đang tìm kiếm một yếu tố hình thức rất nhỏ, bạn có thể cần RAM SO-DIMM (Mô-đun bộ nhớ nội tuyến kép có đường viền nhỏ), thường thấy trong máy tính xách tay.

Lưu trữ

Với hầu hết các bo mạch chủ, bạn thường có sự linh hoạt trong lựa chọn lưu trữ giữa SSD hoặc HDD, mặc dù bạn có thể bị giới hạn bởi các thông số vật lý của vỏ máy. Bạn có thể sử dụng các cổng SATA trên bo mạch chủ, nhưng việc bạn có không gian cho một ổ lưu trữ SATA 2.5 hay 3.5 inch không sẽ còn phụ thuộc vào thiết lập cụ thể của mình.

Kiểu dáng bộ lưu trữ M.2 giải quyết được nhiều vấn đề tiềm ẩn này. Các thiết bị lưu trữ này cắm trực tiếp vào bo mạch chủ, nhờ đó loại bỏ việc sử dụng cáp. Không những thế, kích thước nhỏ của các thiết bị này cũng phù hợp với mục tiêu của máy SFF. Nhiều bo mạch chủ Mini-ITX thậm chí còn hỗ trợ nhiều ổ đĩa M.2, tuy nhiên hãy lưu ý đến cách bố trí các ổ đĩa này. Những không gian nhỏ, như khoảng trống giữa thùng máy và mặt dưới của bảng mạch chủ, có thể gây ra hiện tượng quá nhiệt cho M.2 nếu không đủ khả năng tản nhiệt, có thể gây ra vấn đề về hiệu năng.

Nguồn điện

Bạn cũng sẽ cần chọn thiết bị cấp nguồn (PSU).

• Xác định xem thùng máy có hỗ trợ PSU kích thước đầy đủ hay không. Nhiều thùng máy hỗ trợ các thiết bị cấp nguồn kích thước thông thường, nhưng nếu không thì có thể bạn sẽ cần chọn kiểu dáng SFX. Các PSU này được thiết kế chú trọng vào việc giảm kích thước và tăng sự linh hoạt trong cách bố trí.
• Hãy xem xét một nguồn điện mô-đun. Với thiết bị cấp nguồn dạng mô-đun, bạn có thể chỉ chọn những loại cáp mà bạn muốn sử dụng cho thiết kế máy của mình. Nhờ sự linh hoạt này, máy sẽ trông gọn gàng hơn, tạo ra sự khác biệt đáng kể khi bạn có không gian nhỏ, cũng như có thể giúp lưu thông không khí tốt.
• Thử cáp có độ dài tùy chỉnh. Nếu bạn nhận thấy rằng quản lý cáp là một vấn đề trong thùng máy của mình, bạn có thể tìm cáp PSU được thiết kế theo độ dài tùy chỉnh, cho phép bạn linh hoạt hơn.

Hãy xem hướng dẫn về thiết bị cấp nguồn này để biết thêm thông tin về cách chọn PSU phù hợp.

Tản nhiệt chung

Việc chọn phần cứng vừa vặn với thùng máy của bạn là bước đầu tiên để lắp ráp máy tính chơi game SFF. Thứ hai là phải đảm bảo mọi thứ đều được tản nhiệt tốt. Nhiệt và tản nhiệt có thể là một trong những phần khó nhất trong quá trình lắp ráp máy tính nhỏ; tất cả những bộ phận mạnh mẽ này khi hoạt động quá gần nhau đều sẽ sản sinh ra nhiệt. Do đó, việc loại bỏ nhiệt là điều quan trọng.

• Thiết kế máy của bạn càng nhỏ thì càng khó kiểm soát nhiệt. Điều này đặc biệt đúng nếu bạn ép xung(2) phần cứng hoặc nhiệt độ được đẩy lên cao hơn sau một khoảng thời gian hoạt động liên tục. Việc kiểm tra hệ thống của bạn bằng các khối lượng công việc nặng và giám sát chặt chẽ nhiệt độ cũng như hiệu năng của các bộ phận là một biện pháp cực kỳ hữu ích để đảm bảo bạn trong giới hạn vận hành của phần cứng. Đó cũng là một cách hiệu quả để xác định các vấn đề khi phát sinh.
• Đảm bảo cáp của bạn được quản lý đúng cách. Với máy tính chơi game SFF, điều quan trọng là cần đảm bảo cáp không cản trở khả năng tản nhiệt chủ động (như khiến quạt không quay được) hoặc chặn bất kỳ đường dẫn luồng không khí nào.
• Cẩn thận xem xét vị trí lắp quạt của bạn. Sử dụng đúng cách tất cả các vị trí lắp quạt trong thùng máy của bạn có thể giúp đảm bảo luồng không khí phù hợp. Bạn sẽ cần cân bằng cấu hình quạt giữa đầu vào đầu xả, cũng như chú trọng vào việc tạo đường dẫn để đẩy hiệu quả luồng khí nóng sinh ra do phần cứng ra bên ngoài hệ thống.
• Tìm kiếm hỗ trợ trực tuyến. Nếu bạn cần hỗ trợ để xác định cấu hình cáp và quạt lý tưởng cho mình, tốt nhất là bạn nên xem hướng dẫn sử dụng của thùng máy hoặc tìm hiểu trên mạng. Một nguồn thông tin cực kỳ hữu ích khác là các cộng đồng SFF trực tuyến. Bạn có thể xem xét các hệ thống đã hoàn tất có sử dụng cùng một thùng máy giống như bạn để lấy cảm hứng, giải đáp thắc mắc hoặc tìm cách giải quyết các vấn đề mà bạn có thể gặp phải trong quá trình thiết kế.

Nghĩ nhỏ

Xây dựng máy tính chơi game SFF không có nghĩa là bạn phải thỏa hiệp về sức mạnh hoặc tính năng.

Mặc dù thiết kế máy có kiểu dáng nhỏ hơn sẽ tạo ra một số khó khăn đặc trưng về nhiệt và cách bố trí, nhưng có rất nhiều phần cứng SFF có sẵn để bạn lựa chọn, đồng nghĩa với việc bạn có thể tùy chỉnh máy tính theo mong muốn với kích thước nhỏ hơn.

Nếu bạn là người đam mê máy tính và đã có kinh nghiệm dựng máy, có lẽ khó khăn phát sinh từ máy tính nhỏ sẽ là bước tiếp theo trong sự nghiệp thiết kế máy tính của bạn!